Julianastraat - Sleutelstraat 25

Oude foto's van de Julianastraat 25 gevraagd.

Op 2 oktober 1942 spraken de Duitsers en afgevaardigden van de Drentse politiekorpsen met elkaar over het oppakken van Joden. Het moest worden uitgevoerd tussen 2 oktober om 18.00 uur en 4 oktober 14.00 uur. Het ophalen van Joden moest worden uitgevoerd door de plaatselijke politie, eventueel aangevuld met leden van de marechaussee. Opgepakte Joden moesten onmiddellijk worden overgebracht naar het doorgangskamp Westerbork.

De Duitsers hadden met opzet voor 2 en 3 oktober gekozen, omdat Joden die dagen ‘Jom Kippoer’ (Hebreeuws voor Grote Verzoendag) vierden. De zaterdag 3 oktober was eveneens een sabbatdag. Voor vrome Joden is dit eveneens een vastendag, een dag waarop ze meer tot geestelijke inkeer komen dan op andere dagen. Met andere woorden tijdens ‘Jom Kippoer’ vindt de grote schoonmaak van de ziel plaats; een geestelijke bevrijding tijdens de herdenking van de bevrijding van het Joodse volk uit de Egyptische slavernij. De Duitsers wisten dit en hadden ingecalculeerd dat de meeste Joden daarom in de nacht van 2 op 3 oktober 1942 thuis zouden zijn. Dit moest het oppakken van hen vergemakkelijken.

Noot: In het gemeentearchief in Emmen bevindt zich de map "ontruiming woningen Joden" waarin verschillende notitieblaadjes. Op deze briefjes staan de vermoedelijk geďnstrueerde attentiepunten vermeld voor het ‘ophalen van de joden’.

Na uitvoerige instructies gingen de politiemannen erop uit. Voorzien van een namenlijst belden zij bij de Joden aan en gaven hun opdracht aan de hand van een bepaalde lijst wat spullen in te pakken en mee te gaan naar de concertzaal van hotel Groothuis te Emmen. Bij deze razzia hebben de betrokken politiemensen onder andere het volgende gerapporteerd:

De aanhouding van Gerardus de Jong, Rosa From, Ezri de Jong en Tsiwjah de Jong in de woning Sleutelstraat 25 te Emmen (vier personen). De desbetreffende opsporingsambtenaar sloot volgens het rapport de elektrische stroom ‘tot het perceel’ af en controleerde of alle ramen en deuren wel gesloten waren. Omdat er een geringe hoeveelheid levensmiddelen en brandstoffen in het huis lagen opgeslagen, mocht de familie De Jong voorlopig in het bezit blijven van de huissleutels.

Gerardus de Jong (*1904 Amsterdam) was een Joodse godsdienstleraar en de voorzanger van de synagoge in Emmen. De Joodse gemeenschap heeft het meestal over de gazan of gazaan.

Bron: Bulte p.120,125.

Gerardus de Jong, geboren te Amsterdam op 4 januari 1904 huwde in 1934 te Leek met Rosa From, geboren te Leek op 12 februari 1910. Uit het huwelijk kwamen twee kinderen voort: Ezri de Jong, geboren te Leek op 17 augustus 1937 en Tsiwjah de Jong, geboren te Emmen op 30 januari 1939.

Bron: Bulte 2104: p.199.

Op 5 mei 1938 verhuisde het gezin De Jong van Leek naar Emmen, Julianastraat 25 (F 3486).

De volgende Joden komen op dit adres voor in het overzicht van uit de gemeente Emmen naar Westerbork gedeporteerde Joden:

Bron: Bulte 2014 p.55,56,57,62,73