Foto: R. Boelens.
Boven en onder: de schuur van J.B.Wilken die van april 1873 tot oktober 1874 dienst deed als (nood)kerk.
Foto: R. Boelens.
Boven en onder: de veenkerk die in 1874 werd gebouwd.
Foto's: R. Boelens.
Obligatie van 1 mei 1923.
Foto: R. Boelens.
Foto omstreeks 1940.
Foto: R. Boelens.
|
Rijksmonumentnummer: |
510937, sinds 25 augustus 1998 |
Adres: |
Verlengde Oosterdiep 65, Barger-Compascuum |
Beschrijving: |
RK kerk "Heilige Jozef", gebouwd in 1923 in opdracht van het Kerkbestuur van Barger-Compascuum.
Het ontwerp in traditionalistische stijl is van J. Cuypers uit Amsterdam. De toren is later gebouwd i.v.m. geldgebrek.
In 1952 is de kerk geheel in stijl verlengd met één travee naar ontwerp van J. Starmans uit Utrecht. Het ontwerp van Starmans vertoont
stilistische invloed van het werk van Kropholler. In het dakvlak zijn dakkapellen aangebracht. |
Hoofdstijl: |
Traditionalisme |
Bron: |
Rijksmonumentenregister |
De bevolking van Barger-Compascuum was overwegend katholiek. Men ging naar de kerk in de zanddorpen langs de Eems of naar
de kerk in Nieuw-Amsterdam. De wegen daar naar toe waren echter slecht zodat men voor het kerkbezoek ook naar Hebelermeer of Rütenbrock ging.
Pastoor Vroom, die in 1896 werd benoemd tot pastoor in Erica, vond dat dit niet langer kon. Er moest een
nieuwe parochie bij komen. Vroom maakte in 1872 een "status animarum" op van de op dat moment in Compas wonende katholieken. Hij verdeelde Compas in:
- Voor Compascuum, rechts van de Runde. Hier woonden 7 gezinnen.
- De Maatschappij, links van de Runde. Hier woonden 20 gezinnen.
- Verem Compascuum eveneens rechts van de Runde, 53 gezinnen.
In 1873 werd een nieuwe parochie opgericht waarvan artikel 1 luidde: "Er wordt in de gemeente Emmen
een nieuwe parochie opgericht, die de naam draagt van het Compascuum en gesteld wordt onder het patronaat van den Heiligen Joseph".
De eerste pastoor was Theodorus de Klaver en de eerste kerkmeester werd Jan Berend Wilken,
die deze functie 55 jaar lang bleef vervullen! Hij ontving voor deze bijzondere prestatie een Pauselijke onderscheiding. Een met stro afgedekte
houten schuur van Jan Berend Wilken werd als kerk ingericht. In 1874 kwam de eerste echte kerk op het bovenveen, doch eveneens van hout. Deze
kerk werd in de herfst ingezegend door de deken Van Santen.
Pastoor De Klaver ging regelmatig op huisbezoek bij de parochianen die het verst weg woonden. In 1923 verkeerde de kerk op
het bovenveen in een slechte toestand. De toenmalige pastoor Bergervoet vond dat er een nieuwe permanente kerk moest komen op
de dalgrond. Die kerk werd de St.Joseph kerk, ontworpen door Jos Cuypers en zijn zoon Piere Cuypers jr. Om voldoende geldelijke
middelen te verkrijgen werden obligaties uitgegeven.
De kerk werd in de omgeving "Kathedraal van Drenthe" genoemd.
Het is een driebeukige basiliek van vijf traveeën en is opgetrokken in baksteen met een trasraam onder een, aan de onderzijde
naar binnen gewelfd, zadeldak met tweemaal vijf steekkappen. De kerk heeft een middenschip en smalle zijbeuken en een rechthoekige absis me
daarnaast een zijkapel. De toren is sober uitgevoerd met een spitsboog-entree en uitkragend metselwerk, een rond venster en spitsboogvormige
galmgaten. Het zadeldak van de toren staat haaks op de dakrichting van de kerk. De traveeën zijn afleidbaar uit de puntgevels waarin zich
gekoppelde spitsboogvensters bevinden, voorzien van glas-in-lood. De kapconstructie bestaat uit twee spitsvormige houten spanten met daartussen vakwerk.
Bron: "Rondom de Heerenhof - Historische balans van Emmen, een stad vol dorpen in het jaar 2000" door
G. de Leeuw ISBN: 90-75115-29-6. Uitgave: 2001.
In 1941 werd Johannes Hassink pastoor in Barger-Compascuum. Hij vervulde het ambt meer dan 20 jaar en was
zeer begaan met de mensen in zijn parochie. Hassink overleed in 1962.
Bron: "Barger-Compascuum, 125 jaar St. Josephparochie" door Herman Feringa en Marcel Wehkamp. Uitgeverij Drenthe te Beilen, 1998.
|